เทศบาลนครในประเทศไทย
ในประเทศไทย เทศบาลนคร เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสำหรับเมืองขนาดใหญ่ที่มีประชากรตั้งแต่ 50,000 คนขึ้นไปและมีรายได้พอเพียงต่อการให้บริการสาธารณะตามหน้าที่ที่กฎหมายบัญญัติไว้ การจัดตั้งเทศบาลนครกระทำโดยประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเป็นเทศบาลนครตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 (ฉบับล่าสุด) ปัจจุบันมีเทศบาลนครอยู่ 30 แห่งทั่วประเทศ (ไม่นับรวมกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา) เทศบาลนครแห่งแรกของไทย 3 แห่งคือเทศบาลนครกรุงเทพ เทศบาลนครธนบุรี และเทศบาลนครเชียงใหม่ จัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2478 ต่อมาเทศบาลนครกรุงเทพและเทศบาลนครธนบุรีได้ถูกยุบรวมกันเป็นเทศบาลนครหลวงในปี พ.ศ. 2514 และในปี พ.ศ. 2515 เทศบาลนครหลวงได้ถูกยุบพร้อมกับจังหวัดนครหลวงกรุงเทพธนบุรีเพื่อจัดตั้งกรุงเทพมหานคร หลังจากนั้นเทศบาลนครจึงเหลือแต่เพียงเทศบาลนครเชียงใหม่ ซึ่งเป็นเทศบาลนครแห่งแรกในส่วนภูมิภาค จนกระทั่งปี พ.ศ. 2537 จึงมีการจัดตั้งเทศบาลนครแห่งที่สองในส่วนภูมิภาคคือเทศบาลนครนครศรีธรรมราช และเทศบาลนครอื่น ๆ มาตามลำดับ เทศบาลนครประกอบด้วยนายกเทศมนตรีทำหน้าที่หัวหน้าฝ่ายบริหารและสภาเทศบาลที่มีสมาชิกจำนวน 24 คนมาจากการเลือกตั้งของราษฎรในเขตเทศบาลทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติ นายกเทศมนตรีมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของราษฎรในเขตเทศบาลและมีรองนายกเทศมนตรีมาจากการแต่งตั้งของนายกเทศมนตรี นอกจากนี้ยังมีสำนักงานเทศบาลนครซึ่งมีปลัดเทศบาลเป็นหัวหน้าพนักงานเทศบาล ทำหน้าที่เป็นหน่วยงานธุรการและหน่วยงานให้บริการประชาชนภายใต้การบังคับบัญชาของนายกเทศมนตรี อันดับของเทศบาลนครในประเทศไทยตามจำนวนประชากรเป็นดังนี้ เนื้อหา
ลำดับ
ที่ชื่อเมือง ชื่อเทศบาล/
องค์กรปกครองท้องถิ่นตรา/สัญลักษณ์ จังหวัด เนื้อที่
เฉพาะพื้นดิน
(ตร.กม.)จำนวนประชากร
เมื่อสิ้นปี 2562
(คน)ความหนาแน่น
(คน/ตร.กม)วันที่ได้รับการจัดตั้ง - กรุงเทพมหานคร กรุงเทพมหานคร – 1,568.74 5,666,264 3,611.98 14 ธันวาคม พ.ศ. 2515 1 นนทบุรี เทศบาลนครนนทบุรี นนทบุรี 38.90 254,375 6,539.20 25 กันยายน พ.ศ. 2538 2 ปากเกร็ด เทศบาลนครปากเกร็ด นนทบุรี 36.04 190,272 5,279.47 20 เมษายน พ.ศ. 2543 3 หาดใหญ่ เทศบาลนครหาดใหญ่ สงขลา 21.00 156,802 7,466.76 25 กันยายน พ.ศ. 2538 4 เจ้าพระยาสุรศักดิ์ เทศบาลนครเจ้าพระยาสุรศักดิ์ ชลบุรี 276.98 143,024 516.37 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2556 5 สุราษฎร์ธานี เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี สุราษฎร์ธานี 68.97 132,040 1,914.46 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2550 6 อุดรธานี เทศบาลนครอุดรธานี อุดรธานี 47.70 130,531 2,736.50 25 กันยายน พ.ศ. 2538 7 เชียงใหม่ เทศบาลนครเชียงใหม่ เชียงใหม่ 40.22 127,240 3,163.60 1 เมษายน พ.ศ. 2479 8 นครราชสีมา เทศบาลนครนครราชสีมา นครราชสีมา 37.50 126,391 3,370.43 25 กันยายน พ.ศ. 2538 - พัทยา เมืองพัทยา ชลบุรี 53.44 119,532 2,236.75 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2521 9 ขอนแก่น เทศบาลนครขอนแก่น ขอนแก่น 46.00 114,459 2,488.24 25 กันยายน พ.ศ. 2538 10 นครศรีธรรมราช เทศบาลนครนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช 22.56 102,152 4,528.01 8 ตุลาคม พ.ศ. 2537 11 แหลมฉบัง เทศบาลนครแหลมฉบัง ชลบุรี 88.59 88,271 996.40 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2553 12 รังสิต เทศบาลนครรังสิต ปทุมธานี 20.80 85,260 4,099.04 29 เมษายน พ.ศ. 2554 13 นครสวรรค์ เทศบาลนครนครสวรรค์ นครสวรรค์ 27.87 82,305 2,953.18 25 กันยายน พ.ศ. 2538 14 ภูเก็ต เทศบาลนครภูเก็ต ภูเก็ต 12.00 79,308 6,609.00 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547 15 เชียงราย เทศบาลนครเชียงราย เชียงราย 60.85 77,672 1,276.45 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547 16 อุบลราชธานี เทศบาลนครอุบลราชธานี อุบลราชธานี 29.04 74,977 2,581.85 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2542 17 นครปฐม เทศบาลนครนครปฐม นครปฐม 19.85 74,446 3,750.43 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 18 เกาะสมุย เทศบาลนครเกาะสมุย สุราษฎร์ธานี 252.00 70,059 278.01 14 กันยายน พ.ศ. 2555 19 สมุทรสาคร เทศบาลนครสมุทรสาคร สมุทรสาคร 10.33 67,515 6,535.82 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 20 พิษณุโลก เทศบาลนครพิษณุโลก พิษณุโลก 18.26 66,106 3,620.26 9 มีนาคม พ.ศ. 2542 21 ระยอง เทศบาลนครระยอง ระยอง 16.95 63,565 3,750.15 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 22 สงขลา เทศบาลนครสงขลา สงขลา 9.27 61,758 6,662.14 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 23 ยะลา เทศบาลนครยะลา ยะลา 19.00 60,617 3,190.37 25 กันยายน พ.ศ. 2538 24 ตรัง เทศบาลนครตรัง ตรัง 14.77 59,304 4,015.17 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 25 อ้อมน้อย เทศบาลนครอ้อมน้อย สมุทรสาคร 30.40 53,978 1,775.59 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 26 สกลนคร เทศบาลนครสกลนคร สกลนคร 54.54 53,100 973.60 8 มีนาคม พ.ศ. 2555 27 ลำปาง เทศบาลนครลำปาง ลำปาง 22.17 52,124 2,351.11 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 28 สมุทรปราการ เทศบาลนครสมุทรปราการ สมุทรปราการ 7.33 50,843 6,936.29 24 มีนาคม พ.ศ. 2542 29 พระนครศรีอยุธยา เทศบาลนครพระนครศรีอยุธยา พระนครศรีอยุธยา 14.84 50,830 3,425.20 16 ธันวาคม พ.ศ. 2542 30 แม่สอด เทศบาลนครแม่สอด ตาก 27.20 41,424 1,522.94 28 มกราคม พ.ศ. 2553 |date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)|date=
(help)
